Czy im większy asortyment, tym lepiej? Niekoniecznie. Zazwyczaj 80% zysku generuje jedynie 20% pozycji w katalogu. Istnieją bestsellery, które są popularne i przynoszą największą część dochodu, ale są też „outsiderzy” - produkty zalegające latami w magazynach, nie mające większego wpływu na wyniki finansowe sklepu internetowego.
Zrozumieć te różnice pozwala analiza ABC, która porządkuje asortyment według poziomu znaczenia i pomaga sprzedawcom online skoncentrować się na tym, co naprawdę istotne dla wzrostu zysków, obrotów i udziału w rynku.
Co to jest analiza ABC
Asortyment każdego sklepu internetowego składa się z wielu produktów. Jednak nie wszystkie przynoszą firmie taki sam zysk. Część z nich napędza sprzedaż, inne tylko zajmują miejsce w magazynie i sprzedają się kilka razy w roku. To generuje dodatkowe koszty zakupów, przechowywania, logistyki i obsługi.
Analiza ABC - to narzędzie pozwalające priorytetyzować wszystkie produkty według ich wartości i znaczenia dla wyników finansowych. Metoda bazuje na zasadzie Pareto, która w e-commerce brzmi: 20% produktów daje 80% rezultatu finansowego.
Klasyfikacja produktów: co oznaczają grupy A, B i C
Istota metody ABC polega na podziale produktów na trzy kategorie według znaczenia:
- A - bestsellery, które generują największą część zysku;
- B - produkty, które zapewniają mniejszą część zysku, ale stabilnie;
- C - „balast”, dający minimalne przychody, ale pochłaniający zasoby.
👉 Grupa A wymaga największej uwagi: należy dbać o ich stałą dostępność, kontrolować zakupy, analizować ceny i promocje konkurencji, aby szybko reagować na zmiany i nie tracić sprzedaży. W tym pomaga Pricer24 – platforma zaawansowanej analityki rynku e-commerce, obejmująca monitoring cen dostawców i konkurencji, promocji, asortymentu i nawet rankingów produktów konkurencyjnych. Dodatkowo umożliwia automatyczną zmianę cen w oparciu o zasady.
👉 Grupa B - mniej istotna, ale nie bez znaczenia. Stanowi 20–30% asortymentu i daje 20–25% sprzedaży. Należy tu dążyć do balansu: czasem mogą „wystrzelić”, ale nie warto inwestować w nie dużych zasobów.
👉 Grupa C - obszar optymalizacji kosztów. Niekiedy to ponad 50% katalogu, a generuje zaledwie 5–7% przychodów. To koszty przechowywania, magazynowania, inwentaryzacji i logistyki. Analiza zapasów metodą ABC pozwala:
- minimalizować ich zakupy,
- dodawać je do zestawów zwiększających średni koszyk,
- albo całkowicie wycofać z oferty.
Korzyści metody ABC w logistyce i biznesie
Macierz ABC przynosi korzyści w wielu obszarach:
- optymalizacja magazynu - priorytetyzacja według znaczenia, zwalnianie miejsca i obniżenie kosztów obsługi;
- efektywność zakupów - szybsza rotacja towarów wpływa na płynność, a więc wiadomo, co kupować w pierwszej kolejności;
- optymalizacja łańcuchów logistycznych - analiza ABC w logistyce ułatwia planowanie tras i redukuje przeładowanie niepotrzebnymi zapasami;
- lepsza skuteczność marketingu - większy budżet skierowany na grupy A i B;
- redukcja ryzyk - lepsze planowanie zakupów, szybsza reakcja na zmiany popytu i zakłócenia w dostawach.
Metoda ABC sprawia, że biznes staje się bardziej kontrolowany, a procesy - przewidywalne, co pozwala maksymalnie efektywnie wykorzystać zasoby.
Jak zastosować analizę ABC w zarządzaniu zapasami
Priorytetyzacja produktów według ich znaczenia dla sklepu pozwala stworzyć strategię zarządzania zapasami, uwzględniającą ryzyka i możliwości wzrostu.
Kilka praktycznych wskazówek:
- Monitoruj stale produkty z grupy A. Brak nawet jednego dnia może mocno obniżyć sprzedaż i przychody.
- Prognozuj sezonowość grupy B. Jeśli produkty przesuwają się do A lub C - reaguj.
- Kontroluj grupy zgodnie z częstotliwością: A - codziennie, B - co miesiąc, C - co kwartał lub pół roku.
- Wyprzedawaj słabe pozycje poprzez promocje i wyprzedaże, zanim stracą aktualność.
- Nie rezygnuj pochopnie z produktów C. Mogą pełnić rolę uzupełniającą asortyment i zachęcać do zakupu bardziej dochodowych produktów.
Analiza ABC + XYZ: przykład zastosowania i korzyści
Metoda ABC jest uniwersalna, ale w połączeniu z analizą XYZ daje dodatkowe spojrzenie na stabilność popytu. Można ją stosować w handlu detalicznym, produkcji i e-commerce.
- E-commerce (sklep z gadżetami): flagowe modele smartfonów to AX, a stare przejściówki - BZ lub CZ (kupowane rzadko i chaotycznie).
- Handel detaliczny (supermarket): alkohol, żywność dla dzieci, nabiał - AX (wysoki obrót i stabilny popyt). Egzotyczne owoce, np. kumkwat - CZ (niski zysk i nieprzewidywalny popyt).
- Produkcja (fabryka mebli): drewno i podstawowe okucia - AX, designerskie uchwyty z patyną - CZ (lepiej zamawiać pod projekt niż trzymać w magazynie).
👉 W efekcie połączenie ABC i XYZ daje szerszy obraz asortymentu, priorytetów zakupowych i ułatwia zarządzanie zapasami. To narzędzia uniwersalne, które można stosować w różnych branżach, aby zwiększyć efektywność i redukować koszty.