Kamienice z niemal zerowym zużyciem energii to już nie fikcja! Dzięki nowoczesnym technologiom i metodom można znacząco poprawić efektywność energetyczną zabytkowych budynków. W artykule dowiesz się, jak międzynarodowy zespół naukowców pracuje nad termomodernizacją historycznych dzielnic w Zamościu, Karlovcu i Palmanovie. Przeczytasz o cyfrowych mapach tych miast, wybranych metodach poprawy efektywności i planach na przyszłość, by te wyjątkowe miejsca stały się niemal zeroenergetyczne. To fascynująca wizja łącząca nowoczesność, ekologię i poszanowanie dziedzictwa przeszłości.
Stare kamienice o niskim zużyciu energii - jak to osiągnięto?
Wizja zabytkowych centrów miast działających niemal bez zużycia energii staje się realna dzięki nowoczesnym technologiom i metodom. Międzynarodowy zespół naukowców pracuje nad poprawą efektywności energetycznej historycznych dzielnic w Zamościu, Karlovcu i Palmanovie.
Te trzy miasta zostały wybrane nieprzypadkowo. Są cenne kulturowo i historycznie (Zamość i Palmanova wpisane na listę UNESCO), a jednocześnie borykają się z problemem niskiej efektywności energetycznej starych kamienic. Aż 80% zużywanej w nich energii przeznaczane jest na ogrzewanie.
Naukowcy opracowują cyfrowe mapy tych miast. Wykorzystują do tego zdjęcia z dronów, skany laserowe i zaawansowane obliczenia komputerowe. Na tej podstawie wybierają optymalne metody poprawy efektywności - Zamość postawił na ocieplanie ścian, a Palmanova i Karlovac na fotowoltaikę.
Jak działa ocieplanie ścian w Zamościu?
W Zamościu jako poligon testowy posłuży oficyna Pałacu Zamojskich. Zostaną na niej zamontowane płyty izolacyjne z różnych materiałów - naukowcy sprawdzą, które z nich dają najlepsze efekty w postaci zmniejszonego zużycia energii.
Kiedy już znajdą najskuteczniejsze rozwiązanie, zostanie ono zastosowane na większą skalę - być może w całym historycznym centrum miasta. To pozwoli zbliżyć się do idei pasywnych domów o niemal zerowym zapotrzebowaniu na energię.
Jak poprawić efektywność energetyczną historycznych dzielnic?
Poprawa efektywności energetycznej zabytkowych centrów miast jest wyzwaniem, ale dzięki nowoczesnym technologiom możliwa do osiągnięcia. Niezbędna jest do tego termomodernizacja historycznych budynków - zarówno mieszkalnych, jak i użyteczności publicznej.
Metody mogą być różne w zależności od specyfiki danego miejsca. W grę wchodzi na przykład: ocieplenie ścian, wymiana okien, montaż ogniw fotowoltaicznych, unowocześnienie systemów grzewczych i wentylacyjnych. Ważne, by nie naruszać przy tym wartości zabytkowych obiektów.
Najlepsze efekty przynosi łączenie kilku metod i dostosowanie ich do konkretnego budynku - tu pomocne okazują się cyfrowe mapy miast.
Jak takie cyfrowe mapy powstają i do czego służą?
Aby stworzyć cyfrową mapę danego obszaru, wykonuje się zdjęcia z lotu ptaka oraz laserowe skany 3D. Następnie specjalne oprogramowanie analizuje zebrany materiał w poszukiwaniu np. mostków termicznych czy nieszczelności. Określa też zużycie energii przez poszczególne budynki.
Taka mapa stanowi nieocenioną pomoc dla planujących termomodernizację - wskazuje newralgiczne punkty i pozwala modelować różne scenariusze działań wraz z ich skutkami.
Jakie metody poprawy efektywności energetycznej wybrały te miasta?
Zamość, Karlovac i Palmanova wybrały odmienne metody poprawy efektywności energetycznej historycznych dzielnic ze względu na lokalne uwarunkowania. Oto one:
- Zamość - ocieplanie ścian budynków
- Karlovac - montaż ogniw fotowoltaicznych
- Palmanova - rozwiązania mieszane, m.in. pompy ciepła i rekuperacja
Wszystkie trzy miasta korzystają też z cyfrowych map do planowania działań. Po zakończeniu projektów, rozwiązania które sprawdzą się najlepiej, zostaną zebrane w uniwersalne wytyczne dla innych historycznych miejscowości.
Miasto | Wybrana metoda |
Zamość | Ocieplanie ścian |
Karlovac | Fotowoltaika |
Palmanova | Rozwiązania mieszane |
Dlaczego warto termomodernizować historyczne budynki mieszkalne?
Termomodernizacja historycznych kamienic i innych budynków mieszkalnych to działanie korzystne z kilku powodów:
- poprawia komfort i jakość życia lokatorów dzięki bardziej efektywnemu ogrzewaniu i lepszej wentylacji
- zmniejsza emisję zanieczyszczeń przez budynek, chroniąc tym samym środowisko
- obniża koszty utrzymania nieruchomości dla właścicieli i zarządców
Termomodernizacja historycznych kamienic i innych budynków mieszkalnych to działanie korzystne, ponieważ poprawia komfort i jakość życia lokatorów dzięki bardziej efektywnemu ogrzewaniu i lepszej wentylacji. Ponadto zmniejsza emisję zanieczyszczeń przez budynek, chroniąc tym samym środowisko oraz obniża koszty utrzymania nieruchomości dla właścicieli i zarządców. Dodatkowo spowalnia niszczenie struktury zabytkowych obiektów.
Jaka jest przyszłość zabytkowych miast? Czy mogą być zeroemisyjne?
Zabytkowe miasta mają szansę stać się modelowym przykładem zrównoważonego rozwoju dzięki osiągnięciu neutralności emisyjnej. Jest to możliwe przy zastosowaniu nowoczesnych, ale jednocześnie nieinwazyjnych metod termomodernizacji historycznej zabudowy.
Doprowadzenie do niemal zerowego zapotrzebowania starych kamienic i budynków użyteczności publicznej na energię to już nie fikcja. Pozwoli to zachować charakter tych wyjątkowych miejsc przy minimalnym śladzie węglowym i kosztach utrzymania. Stanie się też wizytówką dla turystów.
Jakie działania są potrzebne?
Oprócz ocieplania ścian, wymiany okien i montażu ekologicznych systemów grzewczych, kluczowe jest też ograniczenie ruchu samochodów w centrach miast. Konieczna jest rozbudowa transportu publicznego, ścieżek rowerowych oraz stref dla pieszych.
Ważne jest też zazielenianie przestrzeni miejskiej i retencjonowanie wód opadowych. Drzewa, krzewy i oczka wodne poprawią mikroklimat i jakość życia mieszkańców.
Ile energii zużywa budynek? Cyfrowe plany odpowiedzą.
Dokładne określenie zapotrzebowania konkretnego budynku na energię było do niedawna trudne i obarczone dużym błędem. Cyfrowe mapy miast zmieniają tę sytuację.
Bazując na zdjęciach lotniczych i skanach laserowych potrafią z dużą dokładnością symulować straty ciepła, wychwytywać mostki termiczne i inne newralgiczne punkty budynku. Pozwalają też porównywać sytuację przed i po np. dociepleniu czy wymianie okien.
Dzięki temu możliwe jest precyzyjne zaplanowanie najbardziej opłacalnych pod względem kosztów i efektów działań termomodernizacyjnych w mieście.
Jakie rozwiązania poprawią efektywność energetyczną zabytków?
Istnieje wiele nowoczesnych rozwiązań, które mogą poprawić efektywność energetyczną zabytkowych budynków przy jednoczesnym poszanowaniu ich wartości historycznej. Oto niektóre z nich:
- docieplenie ścian i stropów materiałami odblaskowymi
- montaż okien z tzw. ciepłymi ramkami dystansowymi
- wymiana starych systemów grzewczych na pompy ciepła
- budowa pasywnych buforów akumulujących ciepło z energii słonecznej
- wykorzystanie deszczówki i szarej wody do spłukiwania toalet i podlewania zieleni
Najlepsze efekty osiąga się łącząc ze sobą różne metody w zależności od specyfiki obiektu i przeznaczenia pomieszczeń. Kluczowe jest jednak, by zabytek nie stracił przy tym swego niepowtarzalnego charakteru.